Nieuwe mortel en toplaag voor plafonds Rotterdamse Maastunnel

Onderhoud als een ontdekkingstocht

IJSSELSTEIN – Voordat het groot betononderhoud aan de Rotterdamse Maastunnel pas echt start in 2017, moet eerst het beton en pleister van het plafond gerepareerd en vernieuwd worden. Met de grootste voorzichtigheid. Alle documentatie over de afbouw van de tunnel door de Duitsers in 1941 ontbreekt namelijk. Even een plafonnetje witten is er dus niet bij.

Op dit moment sluit elke dag van 22.00 ’s avonds tot 6.00 uur ’s morgens én elk weekend één van de twee Maastunnelbuizen voor het onderhoud aan alleen het plafond. Daarna volgt de tweede buis. En dat in drie maanden tijd: 4 januari tot en met 4 april. Vervolgens komen de twee boven elkaar liggende fietsers- en voetgangersbuizen aan de beurt. Wie dagelijks door de tunnel rijdt realiseert zich namelijk nauwelijks wat bij dit grootscheeps onderhoud komt kijken. Marchel Hompert, directeur van Hompert-Renes Straal-, Schilder- en Betonrenovatiewerken uit IJsselstein, weet dat maar al te goed. Het bedrijf is hoofdaannemer voor dit deel van het grote onderhoudswerk. Hompert-Renes verwijdert de oude pleisterlaag; in onderaanneming repareert Gebr. van Kessel Speciale Technieken uit Tilburg het vrij liggende beton en brengt samen met schildersbedrijf N. van der Ham uit Rotterdam een nieuwe pleister- en toplaag aan. Hompert: ‘Het is aan ons om de harde oude beschermlaag te verwijderen. En dat is oppassen geblazen. Je weet namelijk niet wat je “onderweg” tegenkomt. Het blijft een ontdekkingstocht.’ Het ruim duizend meter lange gesloten deel van de tunnel bestaat namelijk uit delen van verschillende pleister en beton kwaliteit, waarvan negen afgezonken delen à ruim 60 meter lang.

Hompert: ‘Sowieso tref je een duidelijk verschil aan in pleister en betonkwaliteit tussen de land- en de riviertunnel. Welke mortels de Duiters oorspronkelijk gebruikten is niet bekend. Daarna is het plafond regelmatig opnieuw geschilderd. Vooraf aan de aanbesteding is daar wel onderzoek naar gedaan en hebben we nu een globaal inzicht, maar de oude harde pleisterlaag met grof geweld te lijf gaan was dus geen optie. Het is juist daarom dat ons specialisme, hoge druk waterstralen, in beeld kwam. Na een proef in september koos opdrachtgever de gemeente Rotterdam daarom niet voor een hakhamertechniek maar juist voor onze techniek om trillingen en scheurvorming te voorkomen.’  om schade onder de pleisterlagen aan de historische chamotte tegels te voorkomen.

Voor de gelegenheid zet Hompert vier op afstand bestuurbare robots in. ‘Deze machines zijn oorspronkelijk ontwikkeld voor de scheepvaart om scheepsrompen van aantasting en vervuiling te ontdoen, maar prima inzetbaar in de Maastunnel. De robots zetten zich vast op het oppervlak en al het loskomend materiaal wordt direct afgezogen, opgeslagen in wagens en afgevoerd naar een waterzuiveringsinstallatie welke verzorgd, opgebouwd en onderhouden word door Jurjen Volmer-IS, die voor de gelegenheid tijdelijk buiten de Maastunnel is gebouwd. Daar wordt water en vervuiling gescheiden en chemisch afval’  Naar een erkende verwerker getransporteerd voor vernietiging.

Hompert zet twee grotere machines in en twee kleinere. ‘Zo’n machine bevat drie sneldraaiende rotors met elk 24 nozzles die onder een druk van 2800 bar werken. Dat is voor deze toepassing voldoende. We kunnen tot 3000 bar. Rondom de rotors loopt een afdichtingsrand van borstels die met behulp van veren strak op het oppervlak wordt gedrukt waardoor een vacuüm ontstaat.’

Staan alle machines maximaal op elkaar staan afgesteld, waar de nodige tijd mee is gemoeid, is een baan van 50 meter en 80 cm breed in 10 minuten realistisch. Per buis in totaal ongeveer 8600 m². Hompert: ‘Door de hoge druk heb je met hoge temperaturen te maken en moet je de slangen en pompen regelmatig koelen. Daarom kun je niet continu draaien.’

Omdat de Maastunnel als eerste verkeerstunnel in Nederland een rijksmonument is, moet Hompert uiterst voorzichtig manoeuvreren om de chamottetegels niet te beschadigen. ‘Dat zijn de oorspronkelijke brandwerende kleitegels. Vlak naast de tegels zetten we daarom de kleine robot in, ook een machine met drie koppen die strak langs de tegels loop en daar de keiharde pleisterlaag verwijdert.’

Pas als Hompert-Renes met de verwijdering van de oude lagen klaar is en Gebr. van Kessel de betonbeschadigingen heeft gerepareerd, is schildersbedrijf  N. van der Ham aan de beurt.om samen met van Kessel Speciale technieken Aan de afwerking van de plafonds gaat dus heel wat werk vooraf voordat het coatingbedrijf in beeld komt.